Masalların Önemli Temsilcileri ve Bunların Eserleri Konulu Yazı

Masalda Tarihi Gelişim

Masalların Önemli Temsilcileri ve Bunların Eserleri

 

1. HİNT TABAKASI

Masallar yönünden en zengin kaynaklara sahip olan ülke Hindistan'dır. Bu eserlerden bazıları tercüme yoluyla Arap Yarımadası'na, İran'a, Ön Asya'ya geçmiştir.

 

Önemli eserler şunlardır:

a) Pançatantra: Beş kitap anlamına gelir. Hint masal kitaplarının en eskisidir. Yazılış tarihi bilinmemektedir, yazarı hakkında da pek bilgi yoktur. Eserin giriş hikâyesinde masalların Vişnuşarman adlı bilgin tarafından bir kralın üç oğluna anlatıldığı yazılıdır. Pançatantra bir politika ve devlet idaresi kitabıdır.

b) Masal Nehirleri Okyanusu: Bu eser, Hint dilinde yazılmış masal külliyatlarının en büyüğüdür.

c) Çakasaptati (Sukasaptati): Masal araştırmaları için en önemli kaynaklardan biridir. Türkçede "Tûtinâme" olarak bilinen eserin aslı budur. Olaylar bir papağan tarafından anlatılır. "Papağanın 70 Masalı" olarak bilinir.

d) Kelile ve Dimne: Aslı Sanskritçedir. Fabl tarzındadır. Beydeba tarafından yazılmıştır.

En önemli "Kelile ve Dimne" tercümesi Ömer Rıza Doğrul'un ibni Mukaffa’dan 1941'de yaptığı tercümedir. masalsitesi.com Ayrıca Ahmet Mithat Efendi'nin Ali Çelebi çevirisinden yararlanarak hazırladığı "Hülasa-i Hümayunnâme" de önemlidir.

 

2. ARAP VE FARS TABAKASI

a) Bin Bir Gece Masalları (Elf leyle ve'l-leyle): Araplara ait bu eserde bir çerçeve masala bağlı olarak pek çok masal anlatılmaktadır. Bu eserde Harunü'r-Reşid ve veziri Cafer Bermeki gibi yaşayan şahıslar da kahraman olarak görülürler.

b) Bin Bir Gündüz Masalları (Elfü'n - Nehar ve'n-Nehar): Bin Bir Gece'de kadınların vefasızlığından bahsedilir; Farslara ait Bin Bir Gündüz'de ise erkekler vefasızdır.

c) Sinbadnâme:  Sinbad'ın  masalları,  Bin  Bir  Gece'ye  dahil  edilmiş  olarak  da görülmektedir. Bizim kültürümüzde "Yedi Vezirler" ya da "Yedi Âlimler" isimleriyle tanınır.

d) Ferec bade'ş-şidde:

Sponsorlu Bağlantılar

Eserdeki 42 masalın çoğu, ana hatlarıyla Bin Bir Gece Masalları'nı andırmaktadır. Recaizade Mahmut Ekrem'in 1874'te yazdığı, ölümünden sonra 1914'te yayımlanan tiyatro eseri "Çok Bilen Çok Yanılır” konu olarak "Ferec"deki bir hikâyeye dayanır.

 

3. BATI KÜLTÜRLERİ TABAKASI

a) Aisopos Tercümeleri: Eski Yunan Dönemi ürünü olan bu eser fabl tarzındadır.

b) La Fontaine Tercümeleri: Fransız sanatçının eserleri fabl tarzındadır.

c) Çocuklar ve Ev Masalları [Kinder und Hausmârchen (Kinder und Hausmerhin)]: Grimm Kardeşler (Kari Grimm ve Wilhelm Grimm) ilk defa masalı bilimsel olarak ele alan kişilerdir. Derledikleri Alman masallarını iki cilt hâlinde 1812 ve 1815 yıllarında yayımlamışlar, Doğu'dan gelen masallarla ilişkilerine dikkat çekmişlerdir. Bunlar içinde "Bremen Çalgıcıları" adlı masal çok ünlüdür.

d) Anderson Masalları: Hans Chiristian Anderson 1805 - 1875 yılları arasında yaşayan Danimarkalı masal ustasıdır. "Çirkin Ördek Yavrusu, Parmak Kız, Kibritçi Kız, Kurşun Asker" çok bilinen masallarıdır.

4. TÜRK TABAKASI

Türk masal biliminin en önemli adımı Eberhard - Boratav çalışması ile atılmıştır. 2500 masal incelenmiş ve 378 tip saptanarak "Türk Masal Tiplerinin Katalogu" yapılmıştır. W. Radloffun Türk halk edebiyatından yaptığı derlemeleri içeren on ciltlik "Türk Kavimlerinin Halk Edebiyatından Örnekler" adlı yapıtıyla Macar Türkolog Ignacz Kunos'un masal kitaplarında da Anadolu ve Rumeli'den derlenmiş çok sayıda masal bulunmaktadır. Yakın dönemlerde Anadolu masalları üzerine yapılan derleme ve incelemeler, Antti Aarne (Anti Arne), Stith Thompson (Stit Tamsın) ve V. Propp gibi ünlü araştırmacıların yöntemlerini Türk masallarına uygulamaları açısından da önemlidir.

 

Cumhuriyet Dönemi'ndeki Masal Derlemeleri ve incelemeleri:

Altın Işık (Ziya Gökalp)

Keloğlan Masalları - İstanbul Masalları - Türk Masalları (Naki Tezel)

En Güzel Türk Masalları - Bir Varmış Bir Yokmuş - Evvel Zaman İçinde (Eflatun Cem Güney)

Zaman Zaman içinde - Az Gittik Uz Gittik (Pertev Naili Boratav)

Gümüşhane Masalları (Saim Sakaoğlu)

Erzurum Halk Masalları Üzerine Araştırmalar (Bilge Seyidoğlu)

Elazığ Masalları (Umay Günay)